Een echte 'Vechtdalstruik' in de tuin? Kom 8 februari naar de Ommermars!
Op zaterdag 8 februari is er in de Ommermars een uitdeelactie van bijzondere struiken die van nature thuishoren in het Vechtdal. Deze struiken hebben extra hoge waarde voor de lokale biodiversiteit, waaronder zeldzame vlinders.
De actie in het Vechtdal is een samenwerking van vergroeningsinitiatief Streektuinen, Vereniging Natuur en Milieu de Vechtstreek en Stichting Ommermars. Streektuinen houdt deze weken maar liefst 12 van dergelijke uitdeelacties verspreid door Nederland, onder andere ook in Hardenberg, Zwolle, het Reestdal, en bijvoorbeeld ook helemaal in Zeeland en Zuid-Limburg. Daarbij worden steeds bijzondere soorten uitgedeeld die van nature voorkomen in de desbetreffende gebieden, om zo de lokale biodiversiteit optimaal te versterken.
Bij de uitdeelactie in de Ommermars staat de wilde sleedoorn centraal. De meeste sleedoorn in Nederland (bijvoorbeeld langs snelwegen) is aanplant uit Zuid-Europa. Maar in het Vechtdal komt nog grootschalig wilde sleedoorn voor. Dat is genetisch een andere struik met ook andere relaties met bestuivende insecten. Zo staat de overvloedige witte bloesem in het voorjaar garant voor bezoek van allerlei soorten zandbijtjes. De pruimachtige vruchten worden in de herfst graag gegeten door vogels.
Wie in het Vechtdal een sleedoorn in de tuin plant, helpt bovendien mee om het leefgebied van de sleedoornpage te versterken. Dat is een zeldzame dagvlinder die nog maar op een paar plekken in Nederland voorkomt, waaronder Ommen. De oranjebruine page zet 's zomers enkele eitjes af op jonge twijgen van de struik, waar dan in het voorjaar een kleine rups uit komt, die zich voedt met het jonge blad. Ook kleine tuinen met sleedoorn blijken door de zeldzame vlinder te worden bezocht, en kunnen zo bijdragen aan instandhouding. (Beluister hier de uitzending van Vroege Vogels over dit onderwerp.)
Wegedoorn, bittere wilg en tweestijlige meidoorn
Groene tuiniers kunnen in de Ommermars ook nog andere echte Vechtdalspecialiteiten meekrijgen. Zoals de wegedoorn, een kleine boom die onder andere waardplant is van de citroenvlinder. Deze komt nog zeldzaam voor in oude houtwallen en bosranden vlak langs de Vecht, zoals het Arriër Koeland.
Wie een vochtig hoekje of een slootkant heeft, kan daar de bittere wilg planten. Ook dit is een echte specialiteit van onze streek, waar deze struikachtige wilg met kleine blaadjes van oorsprong groeit langs de oevers van de Vecht.
Een ander voorbeeld is de tweestijlige meidoorn. Dit is een zeldzame meidoornsoort met een afwijkende bladvorm die iets vroeger bloeit (begin mei) dan de veel algemenere eenstijlige meidoorn. Toch hoort juist vooral de tweestijlige meidoorn oorspronkelijk in Oost-Nederland thuis. De soort valt met goed speurwerk nu bijvoorbeeld nog te vinden in het Ommense natuurgebied het Junner Koeland, en ook langs het Maarten van Rossum-pad bij Arriën.
Zeer zeldzame Vechtdalrozen
In het Junner Koeland komt heel lokaal ook nog de egelantier voor, een wilde rozensoort met roze bloemen en bladeren die naar groene appeltjes ruiken. Nog zeldzamer is de viltroos, met in juni grote witte bloemen en een licht behaard blad. Deze rozensoort is in het Vechtdal alleen nog bekend van een paar exemplaren in de Prathoek, op het terrein van de beroemde camping De Roos. Toch kunnen tuineigenaren in het Vechtdal ook deze zeldzame wilde rozen gratis meekrijgen voor hun tuin.
Het gaat bij de uitdeelactie bij alle soorten om zogeheten 'autochtoon plantgoed'. Dat wil zeggen dat deze struiken zorgvuldig zijn opgekweekt uit de laatste wilde populaties in Nederland, dankzij een speciaal programma van Staatsbosbeheer.
De uitdeelactie is op zaterdag 8 februari, tussen 9:00 en 12:30 - bij de ingang van de speelnatuur in de Ommermars (aan de parallelweg van de Varsenerdijk). Belangstellenden wordt gevraagd zich vooraf aan te melden via een online formulier.
De actie wordt mede mogelijk gemaakt door de Ommermars en vrijwilligers van Vereniging Natuur en Milieu de Vechtstreek. Het plantgoed wordt beschikbaar gesteld door Streektuinen, een initiatief dat mensen kunnen steunen door hun tuin aan te melden op de website. Daar is ook meer informatie te vinden over de actie voor 'streekeigen struwelen'.