Lezing over trekvogels door Jos Scholten
- Details
bron: DalfsenNet
VILSTEREN – Zie jij ze wel eens vliegen… die trekvogels? Sta je dicht bij de natuur en bij vogels dan ben je welkom in de Vilsterij Vilsterseallee 2 7734 PB in Vilsteren. Op donderdag 23 Oktober 2025 van 20.00 uur tot ca 21.15 uur vindt er een lezing plaats over trekvogels, de bekende vogelaar Jos Scholten deelt zijn kennis en passie over dit indrukwekkende natuurverschijnsel.
Zijn verhaal is een aanrader voor iedereen die van de natuur houdt.
U bent van harte welkom, de entree is gratis.
Het gaat goed met de oehoe in ons land!
- Details
Afgelopen dinsdag 7 oktober had onze vereniging haar leden uitgenodigd voor een lezing over de oehoe.
Naast veel van die leden waren er ook bijzonder veel andere geïnteresseerden wat zorgde voor bijna 80 aanwezigen. De lat lag dus hoog voor Gejo Wassink!
Met veel enthousiasme nam hij ons mee in de ontwikkelingen rond de oehoe en dat enthousiasme was ook terecht. Immers, deze grote vogel maakt een groeispurt door in ons land en in de Duitse grensstreek.
Was het beest eigenlijk tot de midden 60er jaren hier niet meer te vinden, door een herintroductietraject is de populatie nu flink toegenomen en jaarlijks groeit het aantal met vele procenten!
De eerste nieuwe melding eind vorige eeuw in Nederland kent een grappig voorval: tijdens een radio-uitzending vanuit Zuid-Limburg viel het een attente luisteraar op dat het geluid van een oehoe te horen was… Dat was de aanzet tot nader onderzoek en inderdaad bleek in de ENCI-groeve oehoebewoning was! Dit was ook een uitgelezen leefgebied voor de vogel, want ze vertoeven nergens liever dan in gebieden met enig hoogteverschil, richeltjes en verscholen hoekjes.
De sterke groei brengt wel met zich mee, dat de vogel op zoek moest naar andere broedgebieden, want veel steengroeves vind je niet in Nederland. Zo ziet men een verschuiving via andersoortige groeves naar "gewoon" broeden in het bos.
Een volwassen oehoe weegt bijna 4 kg en heeft in de vlucht een spanwijdte van 170-180 cm. Een flinkerd dus! Gemiddeld legt het vrouwtje zo'n 3 eieren die door moeders zelf worden uitgebroed. Vader zit in het oude rolpatroon van de jager, zoekend naar voldoende voedsel. Uit onderzoek blijkt, dat de houtduif het meest geliefde voedsel is.
Zitten oehoes op plekken bij groeves waar ze tot last kunnen zijn voor de daar werkzame firma's, dan zorgt de werkgroep, samen met deze bedrijven, voor verplaatsing van de vogels: men creëert een alternatief nest in de buurt en de ervaring leert, dat binnen de kortste keren deze locatie door de oehoe omarmd wordt.
Als de jongen er zijn, tonen die zich de eerste 30 dagen vooral enthousiaste wandelaars. Vliegen lukt nog niet met dat ietwat lompe lijfje. Pas na zo'n 10 weken is zo'n beestje in staat echt de zwaartekracht te overwinnen.
Veel van die jonge vogels worden natuurlijk geringd en de laatste tijd wordt er ook gezenderd, waardoor de werkgroep nog veel meer te weten komt over het (vlieg-) gedrag van de oehoe. Zo kan men intussen stellen dat het territorium van een gemiddelde oehoe ongeveer 25 vierkante kilometer is. Voor voedselvluchten trekt het mannetje rustig naar plekken 7 km verderop.
Al dat onderzoek heeft er ook toe geleid, dat behoorlijk nauwkeurig kan worden vastgesteld dat de meeste oehoes niet ouder worden dan zo'n 5 tot 7 jaar. Maar ook, dat de doodsoorzaak helaas vaak gezocht moet worden in gif! "Veel van deze kadavers staan stijf van de PCB's" of woorden van gelijke strekking gebruikte Wassink in zijn presentatie.
Rond 21.45 uur werd hij met een groot applaus bedankt voor het mooie en positieve verhaal over de oehoe.
Machteld Oudshoorn van de activiteitencommissie bedankt Gejo voor de leerzame avond (foto: Ella Roelfs-Rijzebol)
Benieuwd naar nog meer weetjes over deze grote roofvogel,? Ga dan naar de website van www.oehoewerkgroep.nl
tekst: Klaas Hadderingh
Vilsteren Bruist
- Details
Op 5 juli was de vereniging voor Natuur en Milieu de Vechtstreek aanwezig met een stand op de buitenfair Vilsteren Bruist.
De dag werd verdeeld in drie delen en steeds “bemand” door twee mensen zodat het goed te doen was.
De belangstelling was groot en het was daarom leuk om samen op de stand te staan.
Het weer was goed: niet te warm en er was geen regen van betekenis. (De opmerkzame bezoeker kan een enkele spat gevoeld hebben maar het was marginaal.)
Door onze attributen in de zin van opgezette vogels, een opgezette das en boommarter trokken we veel bekijks. Wel was nog even discussie over de marter: was het nu een boom- of steenmarter?
De nestkastjes waren in eerste instantie binnen 2 uur uitverkocht zodat in allerijl nieuwe aangevoerd moesten worden. De verenigingsfolder werd meegegeven en er werden zeker twee toezeggingen gedaan om lid te worden van onze vereniging.
De aanwezige braakballen van uilen werden verschillend beoordeeld: de een was enthousiast terwijl een ander er met afgrijzen naar keek. Maar de uitleg wat het was en hoe dit kwam werd aandachtig aangehoord. Een enkeling mocht van de ouders er een meenemen om het thuis uit te pluizen.
Leenke had de moeite genomen voor deze dag een kwis te maken die in goede aarde viel. De al bestaande vogelkwis trok ook veel aandacht van met name kinderen en de twintig formulieren waren voor het eind van de dag allemaal ingevuld. Leerpunt: een volgende keer kunnen er dus nog meer formulieren meegenomen worden. Van de inzendingen waren er zes volledig goed ingevuld, negen waren gedeeltelijke goed en vijf hadden er één of meer foutief geraden. Bij gedeeltelijk goed kun je denken aan mus ipv huismus en duif ipv houtduif. Deze inzendingen konden toch mee loten voor een prijs.
In overleg met onze voorzitter werd de te verloten prijs, nl een nestkastje, uitgebreid met nog vijf kastjes zodat er uiteindelijk zes winnaars waren. Iedereen is op de hoogte gesteld en reageerde erg enthousiast. Dit was een leuke afsluiting van een mooie dag.
Henk-Jan Bezemer
Hemelvaartdag = dauwtrappen met Henk Ruiter
- Details
Om 6 uur ’s morgens verzamelen was voor 16 mensen geen probleem. Op het moment van vertrek kwamen er nog 10 mensen aanrijden die op de verkeerde plek gewacht hadden en zo waren er 26 mensen die kwamen luisteren naar wat Henk te vertellen had. We troffen het met het weer: een prachtige zonsopkomst was te zien op de weg naar het verzamelpunt. Tijdens het wandelen was de dauw fraai te zien over het land. Dit deed de naam dauwtrappen eer aan.
Zoals de voorgaande jaren had Henk veel te vertellen. Om te beginnen maakte hij duidelijk hoe je de roodborst kon herkennen aan zijn scherpe zang. Dit in tegenstelling tot rollende tonen van de zanglijster en het luide geroep van een onooglijk klein vogeltje: de winterkoning. Hoe zo’n beestje van nog geen 10 cm zoveel lawaai kan voortbrengen!
De excursie stond in het teken van luisteren want je hoort meer vogels dan je kunt zien.
Maar als je dan toch de vogel kon spotten, dan was het geluid beter te koppelen aan de vogel en is het beter te onthouden.
Daarnaast vertelde Henk veel over de omgeving en vegetatie van het Eerderachterbroek op de hem kenmerkende humoristische wijze.
Nu bleek dat 26 mensen misschien wat veel waren om alles goed te kunnen volgen maar door steeds te stoppen gaf hij iedereen gelegenheid tot luisteren en het stellen van vragen. De boodschap die hij uiteindelijk aan iedereen meegaf was dat het de moeite loont om, gewapend met een verrekijker en een app genaamd Merlin, er op uit te trekken om te genieten van de natuur.
Henk-Jan Bezemer
Gierzwaluwen bij Herman van Beesten
- Details
Herman van Beesten uit Den Ham bouwde een paar jaar geleden drie appartementen voor de gierzwaluw onder de nok van zijn woning.
Helaas een paar jaar zonder resultaat maar in 2025 ontdekten de gierzwaluwen de appartementen bij Herman.
Gierzwaluwen broeden graag hoog, vandaar dat Herman de appartementen in de nok maakte.
Het zijn tevens koloniebroeders. Daarom is het noodzakelijk meerdere appartementen naast elkaar te maken, zoals Herman ook deed.
Hij geniet nu elke dag volop van “zijn” gierzwaluwen.
Tekst: Ella Roelfs-Rijzebol
Foto: Henk-Jan Bezemer
Broedvogelmonitoring Ommermars 2024
- Details
Henk Hupkes heeft ook in 2024 een BMP-inventarisatie uitgevoerd op de Ommermars. Bij een BMP (Broedvogel Monitoring Project) wordt een telgebied meerdere keren in een seizoen bezocht en wordt elke waarneming van een potentiële broedvogel van een speciale broedcode voorzien. Zoals: “Zingend, baltsend, alarmerend, transport, nestmateriaal, nestbouw, afleidingsgedrag, nest, eieren of jongen, transport voedsel of ontlasting etc”.
Na afloop van het veldwerk wordt het aantal territoria bepaald via een combinatie (clustering) van alle verzamelde waarnemingen.
Klik hier voor de resultaten van Henk's BMP-rapport over 2024.
(Klik hier voor de resultaten van Henk's onderzoek over 2023.)
Verslag korte zwerftocht met Arend Spijker 3 mei 2025
- Details
We verzamelen al vroeg op de parkeerplaats tegenover Steile Oever. Het is een prachtige dag al is het in het begin nog wel wat frisjes. We steken de weg over en wandelen naar beneden. Een prachtig mooi stukje natuur is dit. We staan stil bij de monumentale beuk. Er zijn weer wat grote takken af wat uiteindelijk het behoud is van de beuk zo legt Arend ons uit. Beuken worden veel minder oud dan bijvoorbeeld eiken: 200 jaar is een zeer respectabele leeftijd voor een beuk. Een eik daarentegen kan wel 2000 jaar oud worden!
Arend vertelt dat dit een zogenaamde 12 apostelen boom is: ooit gepland in opdracht van baron Van Pallandt. Overigens was in die tijd dit gebied volledig boomloos. Om de vele zandverstuivingen tegen te gaan EN omdat Nederland chronisch behoefte had aan hout voor de mijnen EN omdat de baron een natuurminnaar was is dit gebied nu zoals het is. We lopen verder en bereiken de Regge.
Hier worden we welkom geheten door vriendelijke koeien die gezellig een eindje met ons mee kuieren. We lopen onder het prikkeldraad door en gaan het prachtige gebied in waar je normaal gesproken dus niet mag komen. Vanwege de speciale ontheffing die Arend heeft aangevraagd zijn wij de gelukkigen die nu hier lopen. We bekijken de steile wanden die zijn ontstaan en onder anderen door oeverzwaluwen worden gebruikt om te nestelen. Ze vliegen in en uit: het is een succes. Terwijl wij daar staan te kijken komt een echtpaar met 2 hondjes (keurig netjes aan de lijn) aangewandeld. Zij blijken hier te wonen en vonden die groep mensen maar verdacht. Goed dat mensen zich zo betrokken voelen.
Het gebied is behoorlijk nat maar gelukkig heeft iedereen goede wandelschoenen aan. We vinden een bosje veren. Het blijkt van een houtduif afkomstig te zijn die waarschijnlijk door een havik geslagen is zoals dat heet. Hij gooit de prooi tegen de grond en soms neemt hij alleen een dot veren mee om daarna nog een keer terug te komen en hem alsnog in verwarde staat natuurlijk mee te nemen. In het verleden werden mensen gestimuleerd om houtduiven te doden. Als je 5 van die staartveren kon overleggen kreeg je daar geld voor. Bizar maar waar.
We zien heel veel pinksterbloemen en Arend vertelt ons dat dit de favoriete bloem is van een speciaal vlindertje: het oranjetipje. Er staat een stok in de grond waar we bijna onopgemerkt voorbijlopen. Gelukkig ziet een van de mensen het en kan Arend vertellen waarom hij juist daar een stok in de grond gestoken heeft: Het blijkt een dassen toilet te zijn. De das is wel echt een dier van stand kun je zeggen: ze hebben hun burchten waar ze eeuwenlang al wonen, hun bij-burchten en een soort van vakantiehuisje burcht. Daar wil je het graag netjes houden dus hebben ze hun "privaat" (zoals mijn opa en oma vroeger ook) buiten aan de rand van hun domein. Ze graven meerdere holletjes waar ze keurig netjes hun behoefte in doen. De vos is een hele andere: die bewoont diverse holen in plaats van een burcht en doet zijn behoefte juist op een verhoogd stukje grond. Hij draait er altijd een puntje aan zoals alle aaseters dat doen.
We zien een geaderd witje op look zonder look zitten. Mooi vlindertje. Ze is nog een beetje wakker aan het worden want reageert helemaal niet op ons. De bever is terug in Nederland tot grote vreugde van de bever liefhebbers en de natuurminnaars. We zien zijn sporen: afgeknabbelde boomstammen en sleepsporen van zijn staart over het zandheuveltje waar hij komt. Ook zien we platgeslagen stukjes gras: hier heeft een ree geslapen. Aan de stammen die deels ontdaan zijn van hun bast heeft het mannetje zijn gewei gestreken en daarmee ook zijn geur achtergelaten. Dit is mijn gebied zegt hij daarmee.
We zien nog een meikever die Arend over zijn mouw laat rondwandelen zodat iedereen hem goed kan bekijken. Wat een rijke natuur is dit toch!
Nadat we de weg zijn overgestoken komen we langs het dode ven. Eeuwig zonde dat hier een verkeerde beslissing is genomen. De dikke bodem waardoor het water vastgehouden werd is afgegraven. Resultaat: weg ven, water weg en een illusie armer. Gelukkig zijn de andere vennen wel intact gebleven. We wandelen over het veen en zien daar hoe het veen hier en in de Peel gegroeid is. Veenmos: het groeit boven het waterpeil uit en groeit 1 millimeter per jaar. In de lengte groeit het en sterft van onder af. Kunnen pakketten zijn van 8-9 meter hoog. Het wordt gevoed met regenwater en is net een spons. Arend knijpt in het stukje veen in zijn hand en daar komt ongelofelijk veel water uit.
De wandeling wordt steeds meer een zwerftocht waar natuurlijk ook een beetje verdwalen bij hoort. Maar gelukkig zijn er altijd mensen met een innerlijk kompas (en een mobiele telefoon) waardoor we weer de goede kant op liepen. Op het laatste zien we nog een excrement. "Ik noem het keutel" zegt Arend.
Moe maar zeer voldaan eindigen we weer op de parkeerplaats. Wat een geweldige dag was dit met zoveel variatie. En dan noem ik nog niet eens al die vogelgeluiden die er ook waren. Nog een weetje over de koekoek tot slot:
Er zijn meerdere soorten koekoeken. Afhankelijk van het nest wat hij uitkiest als gastouder of waardvogel zoals dat officieel heet. De koekoek kan door zijn legbuis in het kleinste gaatje van bijvoorbeeld de winterkoning zijn ei leggen. Dat lijkt dan ook nog op het ei van de winterkoning of bijvoorbeeld de graspieper en de heggemus als ik dat goed onthouden heb. Kortom: de natuur is heel erg slim.
Heel veel dank voor deze prachtige wandeling! Het was weer zeer de moeite waard.
tekst: Brigitta Wemekamp-Koopman, Wolfskuil.
foto's: Reinier Visser.
Verslag excursie Ommermars 28 april 2025 gegeven door Arend Spijker
- Details
Twintig belangstellenden luisterden aandachtig naar de welkomstspeech van Arend. Hij vertelde vol enthousiasme over het jonge gebied welke getransformeerd was naar een natuurgebied. In eerste instantie zou de Ommermars teruggegeven worden aan de boeren. Natuur en Milieu wilde heel graag een gebied met robuuste natuur aan de rand van Ommen. De provincie vond het idee van N&M ook prachtig en dus maakten N&M samen een plan met de kinderen van het Koloriet, die graag een speelplaats wilden met grazende koeien in zicht. Uiteraard begon de excursie vanaf de speelplaats waar harde werkers kort geleden beton hadden gestort bij een pomp zodat ook minder valide mensen deze kunnen bereiken.
Alle rivierduinen waren geëgaliseerd en dus zijn er weer stuifduinen gecreëerd. De begrazing gebeurt door koeien. Er zijn broeihopen gemaakt voor ringslangen omdat deze van groot belang zijn voor de voortplanting. In het gebied zijn meerdere kleine plevieren en kieviten maar daar gaan we nu niet heen in verband met verstoring wat wij uiteraard niet willen.
Verder vinden we in het stroomdal pinksterbloemen ( = de waardplant voor het oranjetipje ) , bleekgele droogbloemen, ruige weegbree, paardenbloemen, vleugeltjesbloem, gele brem, stekelbrem, voorjaarsweegbree, hertshoornweegbree, munt, vogelpootje, tripmadam, liggend ereprijs en nog vele andere soorten planten.
Tripmadam
Liggend ereprijs
We ontdekten ottersporen en zagen kleine plevieren, oeverlopers, kieviten, oeverzwaluwen en een lepelaar. Ook was er al eerder een bever gespot in het gebied. Arend toonde ons een verlaten nestje van een kleine plevier waar we dus even 1 prachtig klein eitje mochten bewonderen omdat het nest al een week verlaten was. Jammer, maar Arend wist ons te vertellen dat er iets verderop 3 kievit pullen door het weiland liepen, dus dat broedsel was wel gelukt. Verder hopen we dat de tapuit hier komt broeden: deze was al wel in het gebied geweest maar helaas niet gebleven. Tapuiten zijn bij het broeden afhankelijk van konijnenholen maar helaas zijn er maar heel weinig konijnen meer dus gaan de tapuiten hier ook niet meer broeden. Nu zijn hier kokers in het gebied begraven en wie weet komt de tapuit hier t.z.t gebruik van maken. Tevens zijn er grote vlotten gemaakt voor visdiefjes, een zwaluwentil en een scholeksterplateau geplaatst in het gebied. Het kijkje, gemaakt door kunstenaar Erik Schutte, is vlakbij het water geplaatst zodat je daar ongezien naar de diverse vogels kunt kijken. Te zijner tijd worden er ook kleine vlotjes uitgezet voor de zwarte stern.
Op meerdere locaties in het gebied zijn recent meerdere autochtone bomen en struiken geplaatst. De soorten zijn kenmerkend voor oude koelanden en houtwallen maar deze zijn nu zeldzaam geworden. Ze zijn zeer waardevol voor vlinders en wilde bijen en uiteraard eten de vogels de bessen van de struiken.
Arend verteld nog dat een groepje otters altijd bestaat uit een moeder met kinderen omdat het vrouwtje een schuilplaats zoekt als ze jongen krijgt: het mannetje is gevaarlijk voor de jonge otters want hij wil ze dood maken. Otters leggen hele grote afstanden af. Ze zijn pas teruggekeerd in onze omgeving toen het water niet meer vervuild was.
Het was een fantastische avond, heerlijk weer en een enthousiaste groep die deze avond heel veel nuttige en leuke informatie kreeg van Arend waarvoor onze hartelijke dank Arend!
Verslag: Ella roelfs Rijzebol
Fotografie: Machteld Oudshoorn
Landelijk nestkastenverslag 2024
- Details
Het NEtwerk voor STudies aan nestKASTbroeders ('NESTKAST') heeft haar jaarverslag over 2024 gepubliceerd.
NESTKAST is het netwerk waarin amateur nestkastonderzoekers (controleurs en ringers), professionele nestkastonderzoekers, het Vogeltrekstation (VT) en SOVON Vogelonderzoek Nederland bij elkaar komen voor het verzamelen en uitwisselen van gegevens, wetenswaardigheden en ervaringen op het gebied van nestkastenonderzoek.
Uiterst succesvolle lezing over de raaf
- Details
Een bijzondere vogel stond 24 februari in het middelpunt. En die belangstelling bleek overweldigend! Zo’n 70 toehoorders vulden de Kern!
"Overdonderd"….. was dan ook het eerst uitgesproken woord van de voorzitter (en een van de medeoprichters) van de ravenwerkgroep Nederland, Hans de Vos Burchart.
"Overdonderd door het grote aantal toehoorders" (foto van Hans De Vos Burchart gemaakt door Wim Steenge)
In de aankondiging werd gesproken over "mysterieus en bijzonder" en na het verhaal van de spreker zal menigeen deze omschrijving beamen. De Vos Burchart vertelt eerst iets over de betekenis van de raaf in de verschillende culturen door de eeuwen heen. Opvallend is daarbij de soms totaal verschillende insteek: van heel positief tot een uiterst negatieve beeldvorming. Vervolgens gaat hij in op de ervaringen van de werkgroep sinds de oprichting in 2008. Hierbij komt de nadruk te liggen op verschillen met andere kraai-achtigen, aantallen, locaties, nesten, ringen en zelfs zenderen. Of het enkel en alleen op het conto van de werkgroep te schrijven is blijft natuurlijk een vraag, maar dat de positieve ontwikkeling van de aantallen raven significant is blijkt uit onderstaande grafiek.
Pagina 1 van 36